Kontrola podatkowa oraz kontrola celno-skarbowa mogą przekształcić się w postępowanie podatkowe. Tryby przejścia w postępowanie nieco się między sobą różnią, co wywołuje określone skutki prawne.
Podsumowanie:
- Przepisy podatkowe przewidują możliwość przekształcenia się kontroli podatkowej oraz kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe.
- Do takiego przekształcenia może dojść w przypadku, gdy podatnik nie zdecyduje się skorygować nieprawidłowości ujawnionych podczas kontroli.
- Podczas postępowania podatkowego organ może dokonywać nowych czynności i nie jest ograniczony ustaleniami poczynionym podczas kontroli.
Przekształcenie się kontroli podatkowej oraz kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe
Można powiedzieć, że kontrola podatkowa czy kontrola celno-skarbowa jest pierwszy etapem weryfikacji rozliczeń podatkowych. Kontrola podatkowa kończy się wydaniem przez organ podatkowy protokołu z kontroli, do którego podatnik może złożyć zastrzeżenia. Natomiast kontrola celno-podatkowa kończy się wynikiem lub protokołem, w zależności od przedmiotu kontroli. Zasadniczo po zakończeniu kontroli podatnik może poprawić swoje rozliczenia poprzez złożenie korekty deklaracji.
Jeżeli złożona korekta deklaracji satysfakcjonuje organ – tzn. uwzględnia wszystkie poczynione w toku kontroli ustalenia i ujawnione nieprawidłowości, kontrola w zasadzie się kończy. Organ nie ma – poza określonymi wyjątkowymi przypadkami – prawa do rozpoczęcia postępowania podatkowego.
Tryb rozpoczęcia postępowania podatkowego po zakończonej kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej nieco się między sobą różni.
W przypadku ujawnienia nieprawidłowości przez kontrolę podatkową, jeżeli nie zostanie złożona przez podatnika deklaracja lub nie zostanie dokonana jej korekta w całości uwzględniająca ujawnione nieprawidłowości, organ podatkowy wszczyna postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, nie później niż w terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli.
Ważny fragment
Oczywiście postępowania nie wszczyna się, w przypadku, gdy złożone przez kontrolowanego wyjaśnienia lub zastrzeżenia do protokołu kontroli podatkowej zostały w całości uwzględnione przez kontrolujących. Tego rodzaju sytuacje wydają się być rzadkością, jednak zawsze warto odnieść się do ustaleń poczynionych przez organ w protokole z kontroli podatkowej.
W ten sposób podatnik pokazuje, że nie zgadza się z nimi, dodatkowo zastrzeżenia mogą zostać w części uwzględnione przez organ.
Postępowanie podatkowe po zakończonej kontroli celno-skarbowej
Nieco inaczej wygląda kwestia wszczęcia postępowania podatkowego po zakończonej kontroli celno-skarbowej. Co do zasady zakończona kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe, jeżeli:
- kontrolowany po otrzymaniu wyniku kontroli nie złoży w terminie 14 dni korekty deklaracji albo
- organ nie uwzględnił złożonej korekty deklaracji, albo
- organ uwzględnił złożoną korektę deklaracji i istnieją przesłanki do ustalenia dodatkowego zobowiązania w podatku VAT lub istnieją przesłanki do określenia kwoty podatku do zapłaty na podstawie art. 108 Ustawy VAT (tzn. w zakresie tzw. pustych faktur).
Jeżeli któraś z ww. przesłanek zostanie spełniona, wówczas kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe. Przekształcenie następuje z dniem doręczenia kontrolowanemu postanowienia o przekształceniu.
Jak wynika z powyższych regulacji:
- po kontroli podatkowej organ musi dokonać wszczęcia postępowania w drodze odrębnej czynności, odrębnego postanowienia;
- po kontroli celno-skarbowej dochodzi do jej przekształcenia w postępowanie podatkowe z dniem doręczenia odpowiedniego postanowienia.
Różnica wydaje się kosmetyczna, ale ma istotne konsekwencje: pamiętać bowiem należy, że pełnomocnik działający na rzecz podatnika w kontroli podatkowej nie jest umocowany do działania także w ramach prowadzonego postępowania podatkowego po takiej kontroli. Inaczej jest natomiast w przypadku postępowania podatkowego prowadzonego po kontroli celno-skarbowej: w tym przypadku umocowanie pełnomocnika szczególnego pozostaje ważne także na czas postępowania podatkowego.
Postępowanie podatkowe stanowi odrębnie uregulowany tryb kontroli rozliczeń podatkowych – w toku postępowania organ podatkowy może podejmować dodatkowe czynności weryfikacyjne, może przesłuchiwać świadków, żądać dokumentów i wyjaśnień – czyli w zasadzie ma podobny zakres uprawnień, jak podczas kontroli. Co do zasady również postępowanie podatkowe nie jest ograniczone czasowo i może trwać tak długo, aż organ nie wyjaśni okoliczności sprawy – warto jednak pamiętać, że podatnikom przysługują pewne środki mogące przyspieszyć takie postępowanie, jak np. ponaglenie czy skarga na bezczynność (o czym nieco szerzej pisaliśmy w tutaj)
Zakończenie kontroli podatkowej czy kontroli celno-skarbowej nie musi oznaczać dla podatnika zakończenia batalii z organem podatkowym. Po kontroli może rozpocząć się postępowanie podatkowe.
Kontrole i postępowania podatkowe: nowy cykl artykułów
- Ordynacja podatkowa: Rodzaje i tryby kontroli rozliczeń podatkowych
- Rodzaje kontroli podatkowych – Ustawa KAS
- Wszczęcie kontroli a korekta deklaracji podatkowej
- Wyrok TSUE ws. WNT – ostatni moment na wznowienie postępowania
- Prawa podatnika w postępowaniu podatkowym
- Obowiązki podatnika w trakcie kontroli podatkowej
- Kary porządkowe nakładane w trakcie kontroli i postępowania podatkowego
- Uchylenie decyzji zabezpieczającej zobowiązanie podatkowe a umorzenie postępowania zabezpieczającego
- Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych
- Przekazywanie JPK Na żądanie podczas kontroli podatkowej
- Decyzja nieostateczna może podlegać egzekucji
- Czas i miejsce prowadzenia kontroli podatkowej
- Zwrot odsetek z tytułu WNT po wyroku TSUE możliwy bez składania korekt deklaracji VAT
- Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia a Wiążąca Informacja Stawkowa
- Kontrowersje dotyczące kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy
- Czynności sprawdzające realizowane przez organ
- Przekształcenie kontroli podatkowej oraz celno-skarbowej w postępowanie podatkowe
- Zakończenie kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej
- Nowe zasady prowadzenia postępowań z tytułu importu towarów
- Nowe uprawnienia organów podatkowych przewidziane w Polskim Ładzie – nabycie sprawdzające
