Spis treści
- Jak długo trwa urlop macierzyński?
- Kiedy zaczyna się urlop macierzyński?
- Czy z urlopu macierzyńskiego może skorzystać tylko matka dziecka?
- Czy ze względu na zły stan zdrowia matka może przerwać urlop macierzyński?
- Czy w przypadku śmierci matki podczas urlopu macierzyńskiego kto inny może skorzystać z jego pozostałej części?
- Co z urlopem macierzyńskim w przypadku urodzenia martwego dziecka bądź śmierci dziecka w trakcie urlopu macierzyńskiego?
- Czy jeśli dziecko po porodzie przebywa w szpitalu, matka może przerwać urlop macierzyński?
- W jakiej formie trzeba złożyć wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski?
- Urlop zaległy po powrocie z macierzyńskiego – jak zyskać więcej czasu, by być z dzieckiem?
- Jak wyliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim?
Jak długo trwa urlop macierzyński?
Wymiar urlopu macierzyńskiego uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i wynosi odpowiednio:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka;
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci;
- 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci;
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci;
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Kiedy zaczyna się urlop macierzyński?
Urlop macierzyński zaczyna się w dniu urodzenia dziecka. Istnieje jednak możliwość skorzystania z 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed porodem. W takim przypadku po porodzie do wykorzystania pozostaje pozostała część urlopu, zgodnie z powyższymi limitami. W praktyce większość ciężarnych na 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu, ze względu na stan zdrowia, przebywa na zwolnieniu lekarskim, stąd najczęściej cały urlop macierzyński wykorzystywany jest po urodzeniu dziecka/dzieci.
Czy z urlopu macierzyńskiego może skorzystać tylko matka dziecka?
Prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego przysługuje również ojcu dziecka, po spełnieniu określonych warunków. Matka dziecka po porodzie musi wykorzystać 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Po tym okresie może wrócić do pracy, jeżeli z pozostałej części urlopu macierzyńskiego skorzysta ojciec dziecka będący pracownikiem lub gdy ojciec dziecka nie jest pracownikiem lecz jest ubezpieczony i na czas sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przerwie działalność zarobkową.
Jeżeli pracownica-matka dziecka posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, wówczas po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego może z niego zrezygnować pod warunkiem, że pracownik-ojciec dziecka lub pracownik-inny członek najbliższej rodziny będzie korzystał z pozostałej części urlopu macierzyńskiego. Ojciec dziecka lub inny członek najbliższej rodziny może również przejąć opiekę nad dzieckiem, jeżeli nie jest pracownikiem lecz podlega ubezpieczeniu chorobowemu i w trakcie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przerwie działalność zarobkową. Za ten okres będzie mu wówczas należny zasiłek macierzyński.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Czy ze względu na zły stan zdrowia matka może przerwać urlop macierzyński?
Jeśli matka dziecka po porodzie przebywa w szpitalu i nie jest w stanie osobiście się nim opiekować, może przerwać urlop macierzyński, jednak zgodnie z przepisami musi wykorzystać 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie. Po tym okresie może przerwać urlop macierzyński, jeżeli na czas jej pobytu w szpitalu z urlopu macierzyńskiego będzie korzystał pracownik-ojciec dziecka lub inny uprawniony członek najbliższej rodziny (gdy osoby te nie są pracownikami, lecz są ubezpieczone, mogą skorzystać z urlopu macierzyńskiego, o ile przerwą działalność zarobkową w celu opieki nad noworodkiem).
Czy w przypadku śmierci matki podczas urlopu macierzyńskiego kto inny może skorzystać z jego pozostałej części?
Pracownikowi-ojcu dziecka bądź pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego w przypadku śmierci matki w czasie trwania urlopu macierzyńskiego, za pozostały okres niewykorzystanego przez nią urlopu macierzyńskiego.
Pobierz informator: Pracownicze uprawnienia rodzicielskie 2024 – urlopy, świadczenia, wnioski
Co z urlopem macierzyńskim w przypadku urodzenia martwego dziecka bądź śmierci dziecka w trakcie urlopu macierzyńskiego?
W przypadku urodzenia martwego dziecka matce przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie. Podobnie wygląda sytuacja, gdy dziecko umrze przed ukończeniem 8 tygodni, przy czym pracownicy zawsze przysługuje urlop macierzyński nie krótszy, niż w wymiarze 7 dni od dnia śmierci dziecka (także w przypadku śmierci po ukończeniu 8 tygodni). Szczegółowe informacje w naszym Purpurowym Informatorze, załączonym poniżej.
Czy jeśli dziecko po porodzie przebywa w szpitalu, matka może przerwać urlop macierzyński?
Jeżeli po narodzeniu dziecko zostaje w szpitalu, matka może przerwać urlop macierzyński, ale pod warunkiem wykorzystania 8 tygodni urlopu po porodzie. Z pozostałej części urlopu macierzyńskiego ubezpieczona matka dziecka będzie mogła skorzystać po wyjściu dziecka ze szpitala.
W jakiej formie trzeba złożyć wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski?
Ważny fragment
Mama dziecka, która chce skorzystać z całości z urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego oraz otrzymać zasiłek w wysokości 81,5%, powinna złożyć wniosek o wypłacenie jej zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, z wyłączeniem okresu, który przysługuje drugiemu rodzicowi.
Wnioskowanie o te świadczenia reguluje tzw. ustawa zasiłkowa (Art. 30a pkt 1), która przewiduje wyłącznie formę pisemną (podpis odręczny lub kwalifikowany).
Urlop zaległy po powrocie z macierzyńskiego – jak zyskać więcej czasu, by być z dzieckiem?
Jeśli mama czy tata, których urlop macierzyński się skończył, chcą zostać ze swoim dzieckiem dłużej w domu, żeby móc się nim osobiście opiekować, mogą to zrobić. Dodatkowy czas zapewni im skorzystanie z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Pracodawca musi się na to zgodzić – taką regulację zawiera art. 163 § 3 Kodeksu pracy: “na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika – ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego”.
Ważny fragment
Z reguły terminy urlopów wypoczynkowych są ustalane w planie urlopów lub w drodze porozumienia z pracownikami. Wnioski pracowników o urlop wypoczynkowy spoza wcześniej zaplanowanego harmonogramu urlopowego mogą, ale nie muszą być, uwzględnione przez pracodawcę. Inaczej jest w przypadku pracowników wracających z urlopu macierzyńskiego – w takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek zgodzić się na udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim nawet wtedy, gdy taki urlop nie został wpisany w firmowy plan urlopowy.
Jak wyliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim?
Urlop wypoczynkowy przysługuje zawsze w pełnym wymiarze. Jeśli pracownica/pracownik posiada zaległe dni urlopowe oraz bieżący urlop, do którego nabyła/nabył prawo z nowym rokiem, to pracodawca musi udzielić obu urlopów łącznie (o ile otrzyma stosowny wniosek).
Zgodnie z art. 154 Kodeksu pracy wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni, dla zatrudnionych krócej niż 10 lat,
- 26 dni, dla zatrudnionych co najmniej 10 lat.
Przykład. Jeśli mama ma niewykorzystany urlop sprzed urodzenia dziecka w wymiarze 15 dni oraz cały urlop z roku bieżącego, to przysługuje jej łącznie 35 lub 41 (w zależności od stażu pracy) urlopu wypoczynkowego do wykorzystania bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Urlop taki jest płatny w 100% zgodnie z art. 152 § 1 Kodeksu pracy.
UWAGA! Prawo do wykorzystania urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim jest uprawnieniem pracowniczym, a nie obowiązkiem. Można skorzystać z tego uprawnienia, ale nie ma takiego obowiązku.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 4.4.2023 r. poz. 641)
AUTORKI: Anna Mrozek oraz Izabela Maindok, Outsourcing kadr i płac
Świadczenia i urlopy przysługujące matkom i ojcom zatrudnionym w ramach stosunku pracy
Zobacz wideo:
Czytaj więcej w cyklu o uprawnieniach rodzicielskich:
- Elastyczna organizacja pracy dla rodziców dzieci do lat 8 – najważniejsze informacje
- Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem w wymiarze 16 godzin lub dwóch dni – co warto o nim wiedzieć?
- Jak zgłosić noworodka do ubezpieczenia zdrowotnego i o czym pamiętać?
- Ochrona stosunku pracy po powrocie z urlopów związanych z rodzicielstwem
- Urlop macierzyński i urlop zaległy po powrocie z macierzyńskiego – wszystko co musisz wiedzieć
- Urlop ojcowski w bieżącym roku – kluczowe informacje
- Urlop wychowawczy – komu i na jakich zasadach obecnie przysługuje?
- Urlop rodzicielski na nowych zasadach – sprawdź czy wiesz wszystko
- Praca podczas urlopów związanych z rodzicielstwem – macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego
- Zasiłek opiekuńczy – komu przysługuje i na jakich warunkach?
- Zasiłek macierzyński – wymiar, wnioskowanie, niezbędne dokumenty
- Jakie uprawnienia rodzicielskie mają rodzice adopcyjni vs rodzice biologiczni?
- Karmienie piersią a praca – jakie prawa przysługują matkom karmiącym?
- Jakie prace są zakazane dla kobiet karmiących piersią?
- Urlop opiekuńczy – komu przysługuje i jak o niego wnioskować?
- Jakie uprawnienia przysługują rodzicom w przypadku śmierci dziecka?
- Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej – najważniejsze informacje
- Urlop okolicznościowy z okazji narodzin dziecka – najważniejsze informacje
