W mediach rozgorzały spekulacje na temat możliwości uzasadnienia dokonywania pomiarów temperatury ciała przez pracodawców na terenie zakładu pracy, w celu walki z COVID-19. Na pytanie kiedy takie działanie jest uprawnione odpowiadamy poniżej.
Podsumowanie
- Najnowsze stanowisko PUODO konsekwentnie nie zezwala pracodawcom na pomiar temperatury ciała u pracowników.
- Tzw. specustawa z 2 marca br. również nie daje pracodawcom podstaw prawnych do mierzenia temperatury ciała osób przebywających na terenie zakładu pracy.
- Jedynie GIS posiada stosowne uprawnienia, aby nakazać pracodawcy zastosowanie dodatkowych rozwiązań zabezpieczających – w tym pomiarów temperatury ciała u pracowników czy gości wizytujących przedsiębiorstwo.
W ostatnich dniach za sprawą komunikatu Prezesa UODO (PUODO) wrócił temat związany z przetwarzaniem danych osobowych pracowników w kontekście zwalczania pandemii SARS-CoV-2. Przede wszystkim dotyczył on pomiaru temperatury ciała, który pracodawcy mieliby realizować względem pracowników. Co warto wiedzieć na ten temat z punktu widzenia RODO?
POUDO przeciw pomiarom temperatury ciała pracowników
Stanowisko PUODO wskazuje, że jeżeli pomiar temperatury ciała jest w firmie dokonywany i w jego wyniku następuje utrwalenie takich informacji (czy też inna forma ich dalszego przetwarzania), wówczas mamy do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych szczególnych kategorii. Często nadinterpretowany lub błędnie interpretowany jest fragment stanowiska PUODO mówiący o tym, że przepisy o ochronie danych osobowych nie przeciwstawiają się podejmowanym działaniom związanym z przeciwdziałaniem COVID-19. W pierwszej kolejności należy odnieść się do spekulacji na temat tego, czy najnowsze stanowisko PUODO bezpośrednio zezwala pracodawcom na pomiar temperatury ciała pracowników. Odpowiedź, podobnie jak poprzednio, brzmi: NIE zezwala.
PUODO konsekwentnie odsyła pracodawców do GIS
W jednym z poprzednich naszych artykułów o przetwarzaniu danych osobowych w czasie pandemii informowaliśmy, że tzw. specustawa (tj. ustaw z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązanych związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych), nie nadaje pracodawcom bezpośredniego uprawnienia do dokonywania pomiarów temperatury ciała pracowników. Wskazywaliśmy jednoznacznie, że taki obowiązek mógłby nakładać na pracodawców Główny Inspektor Sanitarny (GIS) w oparciu o art. 17 specustawy. Poprzedni komunikat PUODO (z 12 marca br.) także odsyłał zainteresowanych szczegółowymi wytycznymi do GIS. Najnowszy komunikat PUODO (tj. z 5 maja br.) podtrzymuje to stanowisko.
GIS może nakazać pracodawcy mierzenie temperatury w firmie
PUODO potwierdza, że przetwarzanie danych osobowych szczególnych kategorii (o których mowa w art. 9 RODO) może być dokonywane w oparciu o przesłankę niezbędności takiego przetwarzania ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego (takich, jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi, jeżeli wynika to z przepisów prawa). Jednocześnie zarówno specustawa, jak i PUODO wskazują, że to GIS posiada stosowne uprawnienia, aby odpowiednio oddziaływać w tym zakresie na poszczególne podmioty oraz by wskazywać konieczność przyjmowania konkretnych rozwiązań. Pośród tych uprawnień znajduje się także ewentualne polecenie pracodawcy konieczności zastosowania dodatkowego rozwiązania zabezpieczającego, jakim jest np. mierzenie temperatury ciała pracowników czy gości wizytujących zakład pracy.
Niezbędna podstawa prawna
Przetwarzanie danych osobowych omawiane powyżej musi wynikać z przepisów prawa. PUODO określa wprost, że o takim procesie przetwarzania decydują służby sanitarne. Jak czytamy w analizowanym komunikacie:
Dlatego też to służby sanitarne, a nie pracodawca, podejmując określone działania wskazują w konkretnych przypadkach na przyjmowanie właściwych rozwiązań.
Należy pamiętać, że zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. i RODO przetwarzanie danych osobowych dotyczących stanu zdrowia jest dozwolone, gdy jest ono niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, tj. także jako ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego. Takie akty prawne mają przewidywać konkretne środki ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą. Zatem nie powinno dziwić stanowisko PUODO, w którym dodatkowo wskazuje się, że pomiar temperatury, który będzie procesem przetwarzania danych osobowych, jest legalny tylko w sytuacji, jeżeli pracodawca będzie opierał się na podstawie przepisów prawa, tj. zgodnie z zasadą legalności określoną w art. 5 ust. 1 RODO.
Zgoda podmiotu danych osobowych to za mało
PUODO podkreśla także, że przetwarzanie danych osobowych szczególnych kategorii (tj. także danych dotyczących stanu zdrowia) przede wszystkim w obrębie stosunku pracy, nie powinno odbywać się na podstawie zgody osoby, której dane dotyczą. Jest to podyktowane brakiem równowagi sił w stosunku pracy, tj. dominującą pozycją pracodawcy względem pracownika i możliwością wywierania presji. Należy przypomnieć, że stanowisko marginalizujące użycie zgody, jako podstawy przetwarzania danych osobowych, było wielokrotnie przytaczane przez różne instytucje. Przykładem tego jest m.in. stanowisko Grupy Roboczej Art. 29 (obecnie: Europejska Rada Ochrony Danych Osobowych) odnoszące się do zgody podmiotu danych, które wydano jeszcze w trakcie prac nad RODO. W przytaczanych wytycznych wskazano wprost, że w związku z zatrudnieniem nie występuje równowaga sił. Zależność występująca w stosunku pracy powoduje,
że nie jest prawdopodobne, by osoba, której dane dotyczą, mogła odmówić pracodawcy zgody na przetwarzanie danych, nie doświadczając obaw lub faktycznego ryzyka poniesienia niekorzystnych konsekwencji w wyniku odmowy.
PUODO potwierdza to stanowisko w kontekście ewentualnych prób dokonywania pomiaru temperatury ciała pracowników w oparciu o ich zgodę.
RODO nie zabrania mierzenia temperatury ciała – jedynie dopuszcza
Reasumując, w komunikacie PUODO kolejny raz podkreśla się, że przepisy o ochronie danych osobowych nie sprzeciwiają się przetwarzaniu danych pracowników i tzw. gości w zakresie mierzenia temperatury, czy wdrażania kwestionariusza z objawami chorobowymi. Nie oznacza to jednak, że takie czynności mogą być realizowane odgórnie przez wszystkich pracodawców, a podstaw prawnych przetwarzania danych osobowych, w omawianym przypadku, należy doszukiwać się w rozwiązaniach wyznaczanych przez GIS.
AUTOR: Kacper Rączkowiak
Koronawirus: wskazówki dla pracowników i pracodawców
KADRY I PŁACE
- Wydatki pracodawcy na profilaktykę w walce z koronawirusem to KUP
- Koronawirus. Zamknięcie szkół i przedszkoli – uprawnienia pracowników/rodziców
- Od kiedy przysługuje zasiłek opiekuńczy – stanowisko ZUS
- Koronawirus – prawa pracodawców i pracowników
- Przetwarzanie danych osobowych w obliczu pandemii koronawirusa
- Rząd ogłasza Tarczę Antykryzysową, czyli pakiet osłonowy dla biznesu
- Zawieszenie badań okresowych pracowników na czas epidemii
- Jakie rozwiązania dla rynku pracy znajdziemy w przyjętej przez Sejm Tarczy Antykryzysowej?
- RODO a praca zdalna: 10 zasad bezpieczeństwa
- Rozwiązania Tarczy Antykryzysowej ratujące miejsca pracy
- Aplikacje do monitorowania osób na kwarantannie a RODO
- Pomiar temperatury ciała pracowników a RODO
PODATKI
- 10 podatkowych szczepionek przeciw koronawirusowi
- Tarcza Antykryzysowa. Postulaty podatkowe nieuwzględnione
- Jak „podatkowo” poprawić płynność, gdy Tarcza Antykryzysowa nie wystarczy
- Tarcza Antykryzysowa. Interpretacja indywidualna dopiero po 6-ciu, a nawet 9-ciu miesiącach
- TOP 10 propozycji Rządu na sezonowe wsparcie dla podatników w kryzysie koronawirusowym
- Decyzja o wsparciu w obliczu pandemii koronawirusa
- Zmiana warunków wsparcia w PSI/SSE
- Tarcza 2.0 – poświąteczne ostatki dla podatników
- Ceny transferowe – wyzwania w dobie COVID-19 i kryzysu gospodarczego
- Koronawirus powodem kolejnego odroczenia przepisów o WHT
- Czy przedsiębiorcy mają problemy w korzystaniu z tarcz?
PRAWO
- Pakiet osłonowy, czyli remedium na koronawirusa dla przedsiębiorców?
- Niewykonanie umów w czasach pandemii a odpowiedzialność w obliczu siły wyższej
- Jak zachować ciągłość działania spółek w czasie pandemii? Praca zdalna organów spółek
- Prokurent – nieocenione wsparcie w prowadzeniu biznesu (nie tylko) w obliczu pandemii koronawirusa
- Jak uniknąć odpowiedzialności za naruszenie umowy handlowej z kontrahentem zagranicznym w związku z pandemią?
- Sądy rejestrowe w dobie koronawirusa
- Czy obowiązki spółek zostaną odroczone w związku z epidemią koronawirusa?
- TOP 10 propozycji Tarczy Antykryzysowej dla dużych przedsiębiorców
- Niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości drogą do utraty majątku prywatnego i wolności
- Zawiadomienie kontrahenta o problemach z wykonaniem umowy
- Handel w obliczu koronawirusa, czyli umowy z konsumentami zawierane na odległość
- Najem powierzchni w galeriach handlowych w świetle tarczy antykryzysowej, czyli więcej pytań niż odpowiedzi
FINANSE
- Ryzyko walutowe dla importerów znacznie wzrosło
- Konsekwencje pandemii z punktu widzenia kredytobiorcy
- Konsekwencje pandemii koronawirusa dla sprawozdań finansowych
- Tarcza Antykryzysowa – czy proponowane działania wystarczą by utrzymać płynność przedsiębiorstw?
- Wartość przedsiębiorstwa w czasach zarazy. Silne fundamenty ratunkiem na koronawirusa
- Importerzy z Chin nie są skazani na obecne poziomy USD/PLN
- Terminy raportowania w czasie pandemii
- Tarcza dla przedsiębiorców, czy ciągle jednak tylko listek figowy?
- Wydłużanie okresu spłaty kredytów w kontekście powiązanych transakcji zabezpieczających
- Regiony kierują unijne fundusze na walkę z epidemią
- Dofinansowanie pomoże w walce z COVID-19
- Sprawozdanie biegłego rewidenta z badania a epidemia. Istotna niepewność dotyczącej kontynuacji działalności
ZARZĄDZANIE
- Koronawirus. Czy polscy pracodawcy są gotowi na pracę zdalną?
- Jak zarządzać projektem w kryzysie światowej pandemii?
- 10 przykazań antykryzysowych dla przedsiębiorców
- Łatwiej o dotację w obliczu pandemii koronawirusa
NARZĘDZIA CYFROWE I BEZPIECZEŃSTWO
